Bệnh bướu cổ là một bệnh lý về tuyến giáp. Ở những giai đoạn đầu, khi bướu còn nhỏ, người bệnh thường khó phát hiện sự tồn của bướu bằng mắt thường. Một trong những nguyên nhân gây bệnh thì việc thiếu hụt i-ốt là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh.
Mục lục
Vậy bệnh bướu cổ là gì?
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng, có hình cánh bướm nằm ở đáy của cổ. Nó sản sinh ra hormone giúp điều hòa sự phát triển và chức năng hoạt động tăng trưởng của cơ thể.
Khi tuyến giáp phát triển to bất thường, khiến vùng cổ bị sưng lên thành khối bướu được gọi là bướu cổ. Bướu cổ sẽ chỉ xuất hiện khi chức năng của tuyến giáp bị tác động gây rối loạn.
Một số chứng bệnh liên quan đến sự kích thích này là: cường tuyến giáp, suy tuyến giáp trạng, bướu lành tuyến giáp và căn bệnh ung thư tuyến giáp, một bệnh trong những bệnh lý rất nguy hiểm theo đó mà phát triển.
Nguyên nhân gây bệnh bướu cổ
Nguyên nhân chủ yếu gây ra bệnh bướu cổ là do sự thiếu hụt i-ốt trong cơ thể. Bệnh có liên quan nhiều đến hệ thần kinh cho nên thực tế bệnh rất khó chữa trị dứt điểm. Với những tuyến giáp khỏe mạnh, việc thu nạp lượng i-ốt sẽ xảy ra từ nguồn dinh dưỡng hằng ngày.
Khi lượng i-ốt không được cung cấp đủ hàng ngày sẽ khiến cho chức năng sản sinh ra hormone bị giảm, dẫn đến việc tuyến giáp bị phình to do các mô tuyến giáp phát triển tạo thành bướu cổ.
Các nguyên nhân khác gây bướu cổ là:
- Rối loạn bẩm sinh, rối loạn này có tính chất di truyền.
- Chế độ dinh dưỡng hằng ngày như: ăn nhiều thức ăn tăng tiết hormon tuyến giáp như các loại khoai mì, rau họ cải, măng…
- Sử dụng một số loại thuốc liều kéo dài như: thuốc trị thấp khớp, thuốc trị hen, thuốc chống loạn nhịp, muối lithium dùng trong chuyên khoa tâm thần, thuốc có chứa i-ốt như thuốc cản quang, thuốc kháng giáp tổng hợp,…
- Một số khảo sát cho thấy, phụ nữ trong thời kỳ mang thai và cho con bú có thể dễ mắc bệnh bướu cổ.
Triệu chứng phát hiện bệnh bướu cổ
Bệnh bướu cổ khi mới được phát hiện thường xuất hiện các triệu chứng chưa rõ ràng. Các triệu chứng này sẽ chỉ xuất hiện khi khối bướu đã sưng phình to kèm theo các cơn đau. Một số triệu chứng giúp bạn có thể phát hiện được bệnh sớm:
- Xuất hiện các cơn đau ở cổ họng hoặc luôn cảm giác cổ họng bị vướng, mắc.
- Việc nhai nuốt trở nên khó khăn.
- Khó thở.
- Hồi hộp, nhịp tim nhanh, xuất hiện những cơn đau thoáng qua ở vùng tim, thường xuyên đổ mồ hôi nhiều, giảm cân hay có các biểu hiện của thừa hoóc-môn…
- Mệt mỏi, trí nhớ suy giảm, táo bón, da mất nước, khô và thường xuyên cảm thấy lạnh.
- Khi khối bướu phát triển lớn hơn, bệnh nhân có thể cảm nhận được khối u cứng và cổ bị bành ra.
Bướu cổ có thể to hoặc nhỏ. Ta có thể phân loại các cấp độ bướu cổ theo kích thước:
Độ 1: Chỉ phát hiện khi nhìn nghiêng mới hoặc phải sờ nắn.
Độ 2: Khối u phát triển, nhìn thẳng đã có thể thấy to.
Độ 3: Bướu đã phát triển quá to gây đau đớn và ảnh hưởng đến đời sống người bệnh.
Đối với những khối bướu ở vị trí đặc biệt hoặc bị chèn ép khó chẩn đoán như sau:
- Bướu giáp chìm: thường xuất hiện ở cổ nhưng trong lồng ngực sau xương ức. Tình trạng sẽ khiến cho người bệnh cảm thấy khó chịu mỗi khi nuốt và thở.
- Bướu dưới lưỡi: thường gặp ở phụ nữ hơn là đàn ông, chúng xuất hiện ở dưới đáy của lưỡi làm cho việc nhai trở nên khó khăn.
Phương pháp điều trị bướu cổ
Tùy thuộc tình trạng mà bệnh nhân gặp phải, bác sĩ sẽ đưa ra những phác đồ điều trị sao cho phù hợp với từng đối tượng. Dưới đây là một số phương pháp điều trị bướu cổ:
Thuốc
Những trường hợp có thể sử dụng thuốc để điều trị, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định loại thuốc phù hợp dựa theo từng tình trạng và nguyên nhân bệnh.
I-ốt phóng xạ
Một trong những phương pháp được áp dụng điều trị bệnh bướu cổ là sử dụng iod phóng xạ điều trị việc hoạt động quá mức của tuyến giáp. Các i-ốt phóng xạ sẽ giúp phá hủy các tế bào gây hại cho tuyến giáp.
Phẫu thuật
trường hợp khối bướu đã chuyển biến xấu, hoặc gây cản trở đến đời sống cũng như sức khỏe, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện phẫu thuật cắt bỏ khối bướu đấy. Phương pháp này là một thủ thuật được nhiều bệnh nhân sử dụng để điều trị bệnh bướu cổ.
Chế độ dinh dưỡng phòng ngừa bệnh bướu cổ
Bổ sung đủ i-ốt
Bổ sung các loại thực phẩm chứa i-ốt như ăn hải sản, rong biển, cá, hoặc i-ốt. Tuy nhiên, người bệnh cần chú ý, không bổ sung i-ốt quá 150 microgram/ ngày, bởi việc bổ sung quá nhiều i-ốt sẽ gây ra một số bệnh nguy hiểm về tuyến giáp. Việc bổ sung đầy đủ i-ốt cho cơ thể là điều hết sức quan trọng.
Giảm tiêu thụ i-ốt
Một số nghiên cứu cho thấy, việc cơ thể hấp thụ quá nhiều i-ốt có thể dẫn đến bệnh bướu cổ, tuy nhiên trường hợp này khá hiếm gặp. Để giảm thiểu rủi ro, người bệnh tránh dùng muối chứa iod, hải sản, rong biển và một số thực phẩm khác quá nhiều.
Bệnh bướu cổ nếu được phát hiện và điều trị kịp thời làm giảm triệu chứng của bệnh. Ngoài ra, để phòng ngừa bệnh bướu cổ, việc bổ sung đầy đủ i-ốt qua thực phẩm hàng ngày cũng được xem là quan trọng.
